Zwangerschapsvitaminen

Wat zijn zwangerschapsvitaminen?

Eens je een positieve zwangerschapstest in handen hebt, zal niets meer zoals vroeger zijn. Zo komen er niet alleen positieve gedachten naar boven, maar soms ook een aantal twijfels en onzekerheden. Vanaf het begin wil je immers alles goed doen. Veel vrouwen maken zich vooral zorgen over de vraag of hun ongeboren kind genoeg vitamines en voedingsstoffen binnenkrijgt.

Het belangrijkste is dat je als moeder een gezonde, evenwichtige en gevarieerde voeding hebt tijdens de zwangerschap (en eventuele borstvoeding). Dit betekent veel groente, fruit, af en toe vlees en vis, volkorenproducten, weinig suiker, zuivelproducten en vet. Maar zelfs wanneer er gelet wordt op voeding, kan er soms sprake zijn van tekorten. In dit geval kunnen speciale zwangerschapsvitaminen helpen. Dit zijn meestal voedingssupplementen speciaal afgestemd om de behoeften tijdens de zwangerschap en de toegenomen behoefte aan vitaminen, voedingsstoffen en mineralen te dekken.

Waarom kunnen zwangerschapsvitaminen nuttig zijn?

In veel gevallen is het zinvol om gebruik te maken van zwangerschapsvitaminen om een gezonde ontwikkeling van het kind te garanderen:

• Dagdagelijkse stress kan ervoor zorgen dat we vaker voor maaltijden kiezen die al klaar zijn.

• Extreme misselijkheid en braken in de eerste weken van de zwangerschap zorgen ervoor dat onvoldoende vitaminen en voedingsstoffen het kind bereiken.

• Soms zijn de speciale behoeften tijdens de zwangerschap zo hoog dat ze niet door voeding kunnen worden gedekt. Zo is bijvoorbeeld de extra behoefte aan ijzer en foliumzuur tijdens de zwangerschap twee keer zo hoog als anders.

• Vooral vrouwen met een vegetarisch of veganistisch dieet kunnen moeite hebben om genoeg ijzer uit hun dieet te halen. 

Welke zwangerschapsvitaminen moet ik nemen?

Raadpleeg altijd een gynaecoloog voordat je zwangerschapsvitaminen neemt. Regelmatige bloedcontroles wijzen uit wanneer je een tekort hebt, en zo ja, welke. Wanneer je geen symptomen van tekorten hebt maar toch zwangerschapsvitaminen neemt, kan dit negatieve gevolgen hebben voor het kind.

Deze zwangerschapsvitaminen worden vaak door gynaecologen aanbevolen:

Foliumzuur

Foliumzuur is bijzonder belangrijk aan het begin van de zwangerschap. Een arts zal daarom uit voorzorg foliumzuur aanbevelen aan bijna alle zwangere vrouwen. Je start best met het nemen van foliumzuur wanneer je aan kinderen wil beginnen. Het helpt om misvormingen bij baby’s te voorkomen en draagt bij tot een gezonde lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. 

Je hogere behoefte aan foliumzuur krijg je binnen door groenten zoals tomaten en bladgroenten, maar ook rijst, fruit, sojabonen, gist en volkorenproducten te eten. Daarnaast wordt meestal zo’n 0.4 mg extra foliumzuur per dag voorgeschreven. 

Ijzer

Als je tijdens je zwangerschap een ijzertekort hebt, kan dit leiden tot extreme vermoeidheid en uitputting. Praat dus zeker met je gynaecoloog wanneer je denkt dat je niet genoeg ijzer binnenkrijgt. Een ijzergebrek kan leiden tot zwangerschapsbloedarmoede en dus een zuurstoftekort naar de cellen en organen. Dit kan zowel moeder als kind schaden. 

De belangrijkste bron van ijzer is vlees. Ook peulvruchten (gierst, linzen, sojabonen, rijst) en bladgroenten bevatten veel ijzer. 

Wanneer je een vegetarisch of veganistisch dieet volgt of aan bloedarmoede lijdt, vermeld je dit best aan je gynaecoloog zodat zij vanaf het begin extra ijzersupplementen kan voorschrijven.

Calcium

Calcium is zeer belangrijk voor de ontwikkeling van je baby: voor sterke botten en tanden, een gezond hart en zenuwen naar de spieren worden hiermee opgebouwd. Het meeste calcium zit in yoghurt, melk, kaas, maar ook sardines. Een tekort aan calcium heeft meer gevolgen voor je eigen gezondheid dan die van je baby. Wanneer je baby niet genoeg calcium binnenkrijgt, krijgt hij de juiste hoeveelheid uit je botten en dit kan in een later stadium tot gezondheidsproblemen leiden. Om dit te voorkomen, praat je dus best met je arts over calciumsupplementen.

Jodium

Jodium is een vitaal mineraal. Je kind heeft het nodig voor de ontwikkeling van de schildklier en de hersenen. Om aan de verhoogde jodiumbehoefte te voldoen, eet je best één tot twee visgerechten per week, samen met gejodeerd zout, melk en zuivelproducten. Omdat veel vrouwen echter een jodiumtekort hebben, wordt vaak een extra inname van 100 tot 150 microgram aangeraden. In het geval van schildklierziekten van de moeder, raadpleeg je best een arts. 

Magnesium

Een magnesiumtekort aan het einde van de zwangerschap gaat meestal gepaard met kuitkrampen en dan wordt er extra magnesium voorgeschreven. Om echter te voorkomen dat dit gebeurt, is het belangrijk om de volgende levensmiddelen te eten: pompoenpitten, zonnebloempitten, volkorenbrood, bananen of broccoli. Magnesium heeft veel taken: het verbreedt de bloedvaten, helpt bij de opbouw van tanden en botten, ontspant de spieren en optimaliseert de zuurstoftoevoer naar de cellen. Een verhoogde inname voorkomt ook vroegtijdige weeën, omdat het de baarmoederspieren ontspant. 

Fosfor

Fosfor is belangrijk voor de botvorming van je baby, omdat het  samen met calcium ervoor zorgt dat de botten stabiel zijn. Ook draagt het bij tot een gezond gebit. Zwangere vrouwen hebben ongeveer 10% meer fosfor nodig dan gewoonlijk. Hier kun je aan voldoen door extra fosforhoudende voedingswaren te eten of door supplementen in te nemen. Fosfor komt vooral voor in zuivelproducten, tarwemeel en walnoten.

Vitamine D

Vitamine D draagt via verschillende taken ook bij tot de gezonde ontwikkeling van je kind. De vitamine is vooral verantwoordelijk voor het immuunsysteem, ondersteunt de skeletontwikkeling en zorgt voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de placenta. Er zijn 3 manieren om voldoende vitamine D binnen te krijgen:

• Veel sporten in de frisse lucht en zonnebaden.
• Gezond voedsel eten (bijv. vis, avocado, eieren).
• Speciale vitamine D-supplementen innemen.

Wanneer je tijdens de wintermaanden zwanger bent, als je overgewicht of diabetes hebt, of tijdens je zwangerschap gerookt hebt, kan het raadzaam zijn om vitamine D-supplementen te nemen. Neem zeker contact op met je arts.

Vitamine C

Ook je behoefte aan vitamine C is verhoogd tijdens je zwangerschap. Vitamine C zit voornamelijk in vers fruit zoals citroenen, sinaasappels, kiwi’s, maar ook in broccoli, spinazie en tomaten. De vitamine is vooral verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de hersenen en het immuunsysteem. Tevens stimuleert het ook de energiestofwisseling. Als je een vitamine C-tekort hebt, te merken aan bijvoorbeeld vermoeidheid of bloedend tandvlees, dan zal je waarschijnlijk voedingssupplement aanbevolen krijgen naast een gezond dieet. 

Vitamine B

De verschillende soorten B-vitamines vervullen allerhande functies tijdens de zwangerschap:

• Vitamine B1 (thiamine) is bijzonder belangrijk voor de stofwisseling, het hart, de nieren en het zenuwstelsel. Het komt steeds vaker voor in volkoren producten, aardappelen en noten, en is natuurlijk te vinden in rijst, varkensvlees en vis.

• Vitamine B2 (riboflavine) is nodig voor zwangere vrouwen om voldoende bloedcellen te kunnen vormen en zenuwfuncties te kunnen ontwikkelen. Vitamine B2 zorgt ook voor een gezonde huid, haar en nagels. Aan de toegenomen behoefte die je nodig hebt tijdens de zwangerschap kan je voldoen door bijvoorbeeld zuivelproducten, eieren, volkorenproducten of groene bladgroenten te eten.

• Vitamine B3 (niacine) helpt bij de ontwikkeling van een gezonde hersenfunctie en bij de vorming van het zenuwstelsel. Om een tekort te voorkomen, kan je vlees, vis, eieren en volkorenproducten eten.

• Vitamine B6 (pyridoxine) is nodig voor het immuunsysteem, de celdeling, de spieren en het hart. Het komt vooral voor in bananen, wortelen, groene groenten en vlees.

• Vitamine B12 (cyanocobalamine) is essentieel voor de ontwikkeling van de hersenen, de bloedvorming en het zenuwstelsel. Je vindt het voornamelijk terug in dierlijke producten zoals vis, vlees en eieren.