Tandvleesontsteking

Je tandpasta kleurt ineens rood, of je voelt het ineens wanneer je in een appel bijt: je tandvlees bloedt. Dit is meestal het eerste teken van een tandvleesontsteking. Je bent niet de enige, want bijna 80% van alle mensen heeft er last van. Als je de aandoening zijn beloop laat, dan kan dit leiden tot ziekte en zelfs tandverlies. Hoe kan je het snel behandelen en voorkomen?

Wat zijn de symptomen van een tandvleesontsteking?

• Je tandvlees bloedt, bijvoorbeeld tijdens het tanden poetsen of eten. 

• Je tandvlees dat normaal licht roze van kleur is, is nu rood en gezwollen.

• Als de ziekte lang onbehandeld blijft, is vaak pijn en slechte adem het gevolg.

• Bij een chronische tandvleesontsteking verdwijnt de roodheid en de zwelling. In plaats daarvan trekt het tandvlees zich terug. Dit is te zien aan je tanden die er ineens langer uitzien omdat de tandhals zichtbaar geworden is. 

Bloedend tandvlees is meestal het meest voor de hand liggend symptoom van een tandvleesontsteking en mag zeker niet genegeerd worden. Dit is moeilijker voor rokers, omdat roken de algemene bloedcirculatie vermindert. Daarom wordt het aangeraden voor rokers om zeker op de hoede te blijven voor tandvleesontstekingen zonder bloed. 

Hoe ontwikkelt een tandvleesontsteking zich?

De belangrijkste oorzaak van een tandvleesontsteking is onvoldoende mondhygiëne.

Voedsel blijft zitten op de tanden en tussen gaatjes, wat een haard is voor ziektekiemen. Uit deze resten ontwikkelt zich een gelige laag, het zogenaamde tandplak. In het tandplak blijven de bacteriën zich vermenigvuldigen die het tandvlees beschadigen.

Het tandvlees reageert op deze ontsteking door te bloeden. Hierdoor ontstaat er vaak een vicieuze cirkel waarin mensen die last hebben van pijn of bloedingen niet meer grondig durven poetsen of flossen. 

Als het niet verwijderde tandplak zich omzet in tandsteen ontstaat er vaak parodontitis, dit is een term voor de geleidelijke afname van het tandvlees en het kraakbeen. Dit kan tandverlies tot gevolg hebben.

Wat zijn de risicofactoren voor een tandvleesontsteking?

Er zijn echter ook enkele bijkomende risicofactoren die mensen enorm gevoelig kunnen maken voor een tandvleesontsteking, ongeacht je mondhygiëne:

• Suikerziekte

• Zwangerschap

• Beperkte immuunafweer

• Roken

• Suikerhoudende voeding

• Overmatig alcoholgebruik

Hoe stelt een tandarts een tandvleesontsteking vast?

Als de bloedingen na een week niet verdwijnen, ga je best naar een tandarts. Ervaren tandartsen herkennen een tandvleesontsteking al meteen op het uiterlijk. Ook worden vaak de openingen tussen de tand en het tandvlees gemeten. Bij gezonde mensen is deze slechts 3 millimeter diep, maar in geval van een tandvleesontsteking worden ze steeds dieper naarmate de ziekte vordert. Als er bijvoorbeeld al parodontitis is ontstaan, dan zijn deze openingen vaak 5 millimeter of meer. In deze gevallen trekt de tandarts ook een röntgenfoto om mogelijk botverlies vast te stellen. 

Hoe wordt een tandvleesontsteking behandeld?

Als je tandvlees ontstoken is, kunnen zowel jij als je tandarts helpen om zo snel mogelijk van je klachten verlost te zijn. 

Zo helpt je tandarts bij een tandvleesontsteking

• Eerst wordt je tandsteen grondig verwijderd en worden je tanden en de openingen tussen je tanden grondig gereinigd zodat nieuwe ziektekiemen zich niet zo gemakkelijk meer kunnen nestelen. Vervolgens krijg je een ontstekingsremmende en antibacteriële zalf. In de meer gevorderde gevallen van tandvleesontsteking wordt er ook antibiotica gebruikt. 

• Een professionele tandreiniging elke zes maanden is zeker aan te raden in geval van een tandvleesontsteking. Een specialist verwijdert je tandplak en tandsteen en geeft je tanden een beschermend laagje. Ook kan hij of zij de juiste borsteltechniek met je oefenen.

• Zorg ervoor dat je regelmatig langsgaat bij je tandarts. Dit is de gemakkelijkste manier om een tandvleesontsteking in de vroegste stadia op te sporen en te voorkomen. 

Dit kan je zelf doen tegen een tandvleesontsteking

• Eerst en vooral is een goede mondhygiëne belangrijk. Dit helpt om een tandvleesontsteking snel weer onder controle te krijgen. Poets dus regelmatig je tanden, bij voorkeur na elke maaltijd. Doe dit op zijn minst twee keer per dag, elke keer gedurende 3 minuten. Vervang je tandenborstel ook na elke 3 maanden om bacteriën te voorkomen. 

• Houd tandenpoetsen eenvoudig. Heb je last van gevoelig tandvlees, gebruik dan een borstel met zachte haartjes en vermijd indien mogelijk hard schrobben of teveel druk.

• De dagelijkse reiniging van de ruimtes tussen je tanden is ook enorm belangrijk om een tandvleesontsteking tegen te gaan. Zo kan je bijvoorbeeld flosdraad gebruiken. Bespreek zeker met je tandarts welke oplossingen het meest geschikt zijn voor jou.

• Tandenborstels of -schrapers en antibacteriële mondspoelingen helpen om de groei van bacteriën te verminderen. 

Welke medicijnen werken tegen een tandvleesontsteking?

Je kan gemakkelijk een aantal geneesmiddelen zonder voorschrift verkrijgen tegen een tandvleesontsteking. Zowel synthetisch als plantaardig hebben ze allemaal een antibacteriële werking en kunnen bijdragen tot een snellere genezing van het tandvlees. 

In geval van een acute tandvleesontsteking kunnen producten met chloorhexidine nuttig zijn. Chloorhexidine is verkrijgbaar als mondspoeling of zalf waarmee je in acute gevallen je tanden een paar dagen kunt poetsen. Als je tandvlees te gevoelig of pijnlijk aanvoelt, kan je het ook in sprayvorm gebruiken.

Ook kruidenzalven of tincturen die je direct op je tandvlees kunt aanbrengen zijn verkrijgbaar. Deze bestaan uit bijvoorbeeld medicinale planten zoals salie, kamille, mirre, ratanhia of rabarberwortel. 

Welke huishoudelijke middeltjes kan ik gebruiken in geval van een tandvleesontsteking? 

Als je last hebt van bloedend tandvlees kunnen verschillende hulpmiddeltjes helpen. Vooral dagelijkse mondspoelingen en gorgelen met thee op basis van ontstekingsremmende planten zijn zeer handig. Een aantal van deze planten zijn bijvoorbeeld: 

• Kamille

• Salie

• Tijm

• Mirre

Een mengsel van appelazijn en water hebben ook een positief effect bij het bestrijden van mondbacteriën. Het nadeel hieraan is dat je toch zeker een half uur zou moeten poetsen, en dat het zuur van de azijn je tandglazuur aantast.