Keelontsteking

Naar overzicht

Wat is een keelontsteking?

Wanneer je last hebt van keelpijn, heesheid en moeite hebt met slikken, dan heb je hoogstwaarschijnlijk last van een keelontsteking. Het slijmvlies van het strottenhoofd is ontstoken door ziekteverwekkers, vervuilende stoffen of een overbelasting die veroorzaakt wordt door, bijvoorbeeld, zingen of spreken. Keelontsteking komt vaak voor als onderdeel van een verkoudheid, maar kan ook chronisch worden. Aangezien de meeste keelontstekingen worden veroorzaakt door virussen, kan het niet oorzakelijk worden behandeld - maar de symptomen kunnen met eenvoudige middelen verlicht worden.

Anatomie van het strottenhoofd

Het strottenhoofd zit in het midden van de nek, dat vooral bij mannen zichtbaar is en bekend staat als de adamsappel. Het verbindt de keel met de luchtpijp en sluit als we slikken. Samen met de stembanden is het verantwoordelijk voor de stemvorming. Het is bedekt met slijmvlies en heeft, net als de bronchiën, trilharen die vreemde indringers naar buiten dragen. Het slijmvlies kan ontstoken zijn door infectie of andere irritatie.

Wat zijn de symptomen van keelontsteking?

Een acute keelontsteking wordt meestal veroorzaakt door een virusinfectie en is herkenbaar aan relatief duidelijke symptomen. Het verloop van een ontsteking van het strottenhoofd begint meestal met heesheid en hoesten, wat al snel wordt gevolgd door keelpijn en koorts. Na één tot twee weken is de ziekte meestal genezen, alhoewel de duur sterk afhankelijk is van de mate waarin het strottenhoofd beschermd is. Een virale of bacteriële keelontsteking is zoals elke verkoudheid ook besmettelijk. Daarom houd je het best zo veel mogelijk afstand van andere mensen en neem je de nodige hygiënische maatregelen. Hieronder zetten we de meest voorkomende symptomen nog even op een rijtje:

• Heesheid. Spreken is moeilijk; in ergere gevallen kan de betrokkene alleen maar fluisteren. 
• Keelpijn en slikproblemen.
• Droge prikkelbare hoest.
• Vreemd gevoel in je keel, zoals het beruchte knobbeltje.

Bij chronische vormen kan de stem van de patiënt permanent veranderen, meestal ruwer en dieper dan voorheen.

Welke vormen van keelontsteking zijn er?

Naast de relatief eenvoudige acute keelontsteking zijn er ook andere vormen van keelontsteking:

Epiglottitis

Deze zeldzame vorm is bacterieel en moet met antibiotica worden behandeld. Het verloop van de ziekte is meestal ernstiger dan dat van een gewone virale keelontsteking. De getroffenen ervaren hevige pijn en ontwikkelen snel een hoge koorts. Dit kan ook leiden tot kortademigheid als de ingang van het strottenhoofd opzwelt. In dit geval moet dringend een arts worden geraadpleegd.

Pseudokroep

Vooral kinderen worden getroffen door de zogenaamde "valse kroep". Dit type keelontsteking uit zich meestal in nachtelijke hoestaanvallen, die gepaard gaan met heesheid en kortademigheid. Aangezien de kortademigheid meestal wordt versterkt door opwinding en angst, helpt vochtige en koele lucht. Als de kortademigheid echter nog steeds toeneemt, moet je contact opnemen met een spoedarts. Normaal gesproken geneest de pseudokroep binnen enkele dagen.

Chronische strottenhoofdontsteking

Chronische vormen van keelontsteking kunnen, bijvoorbeeld, worden veroorzaakt door oedeem (waterretentie) in de stembanden. In dit geval spreekt men van Reinkes oedeem. Vooral rokers en mensen met overbelaste stembanden hebben last van deze ziekte, die enkel chirurgisch kan worden behandeld. Een andere oorzaak van chronische keelontsteking is brandend maagzuur of reflux: wanneer maagzuur terugstroomt in de slokdarm en keel, kan het slijmvlies van het strottenhoofd ontstoken raken.

Wat zijn de oorzaken van keelontsteking?

• De meest voorkomende oorzaak van acute keelontsteking is een virusinfectie. Het komt meestal samen met een algemene luchtweginfectie voor en gaat gepaard met hoesten en een verkoudheid. In zeldzame gevallen wordt keelontsteking ook veroorzaakt door bacteriën.

• Wie zijn stem te lang of te veel overbelast, bijvoorbeeld, door te schreeuwen, praten of zingen, kan ook een keelontsteking veroorzaken.

• Irriterende stoffen zoals alcohol, sigarettenrook of uitlaatgassen en industriële dampen zijn vaak de oorzaak van chronische vormen van keelontsteking.

• In sommige gevallen kan brandend maagzuur ook leiden tot chronische keelontsteking.

• Een permanente mondademhaling kan ook de ontwikkeling van keelontsteking bevorderen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij patiënten met neus-, keel- en/of oormisvorming of chronische sinusitis.

Wanneer moet ik naar een dokter?

Je kan een acute, onschadelijke keelontsteking zelf behandelen. Als je heesheid na twee weken niet langzaam afneemt, raadpleeg je het best een arts. Aangezien deze symptomen negatieve veranderingen kunnen veroorzaken, is een onderzoek bij chronische klachten altijd aan te raden. Zelfs als er ademhalingsmoeilijkheden optreden, vooral bij kinderen, moet een arts worden geraadpleegd.

Welke behandelingen tegen keelontsteking bestaan er?

• Aangezien de meeste acute keelontstekingen worden veroorzaakt door virussen, kunnen ze niet causaal worden behandeld. Een antibioticum kan alleen in zeldzame bacteriële gevallen worden gebruikt.

• Bij chronische keelontsteking is de behandeling afhankelijk van de oorzaak. In sommige gevallen wordt cortisone voorgeschreven om ontstekingen en zwellingen te verminderen. Als de ontsteking, bijvoorbeeld, wordt veroorzaakt door een oedeem in de stembanden, moet dit operatief worden verwijderd. Als brandend maagzuur aan de oorzaak ligt van de keelontsteking, moet die natuurlijk zo snel mogelijk behandeld worden.

• Pijnstillers, zoals paracetamol of ibuprofen, kunnen worden gebruikt voor de behandeling van begeleidende koorts en hevige pijn. Op deze manier vermindert de koorts. 

• Decongestieve neussprays vergemakkelijken de neusademhaling - een constante mondademhaling irriteert het slijmvlies van de keel en kan de genezing vertragen.

• Kruidengeneesmiddelen zijn, onder andere, snoepjes en pastilles met slijmbevorderende actieve ingrediënten zoals IJslandse mos, teunisbloemwortel of hyaluronzuur. Ze hydrateren het keelslijmvlies en verlichten zo de symptomen.

Huishoudmiddeltjes tegen keelontsteking

Acute keelontsteking geneest meestal vanzelf binnen enkele dagen na een verkoudheid, maar dit genezingsproces kan versneld worden door symptomen te verlichten en chronificatie te voorkomen.

• Zorg ervoor dat je voldoende water en thee drinkt. Dit zal de geïrriteerde slijmvliezen bevochtigen en de symptomen verzachten.

• Bij een ontsteking van het strottenhoofd is het altijd belangrijk om zo min mogelijk je stem te gebruiken. Vermijd lang of hard praten en zingen. Dit is de snelste manier om het getroffen gebied te herstellen.

• Als roker moet je in ieder geval tijdens de acute fase van de ziekte sigaretten vermijden.

• Vermijd zuur of pikant eten en drinken.

• Droge lucht, vooral in de winter, verergert de symptomen. Zorg daarom voor regelmatige ventilatie van de kamers. Je kunt ook luchtbevochtigers installeren of natte doeken over radiatoren hangen.

• Inhaleren kan ook de symptomen verlichten. Je kunt een fysiologische zoutoplossing (9 g zout per liter water), salie, kamille of marshmallow thee gebruiken. Eucalyptusolie is ook een goede inhalator dankzij zijn antivirale en anti-inflammatoire werking.

• Gemberthee ondersteunt het immuunsysteem. Voeg een lepel honing toe, dat antibacteriële en kalmerende actieve ingrediënten bevat. 

• Houd je nek zo warm mogelijk met sjaals of een warme, vochtige wikkel.

Deskundig apothekersadvies

"Onze klanten informeren en hen gezondheidsadvies op maat bieden, dat ligt ons erg nauw aan het hart. Daarom hebben we “Ons advies” in het leven geroepen: een gidspagina met hapklare, wetenschappelijk onderbouwde informatie, onderzocht en samengesteld door ons team van experts."

Als hoofdapotheker is Theresa Holler, samen met haar team van apothekers, verantwoordelijk voor ons advies. Op deze pagina's kan je volop gebruik maken van onze deskundige apothekerskennis om een antwoord te vinden op al jouw gezondheidsvragen. Elk thema is niet alleen voorzien van wetenschappelijke informatie en advies, maar bevat ook heel wat tips en aanbevelingen. Heb je toch nog vragen over je gezondheid? Neem dan zeker contact op met ons.

Theresa Holler, hoofdapotheker bij Farmaline