
Als er meer haar in je haarborstel zit dan normaal, er plotseling hele plukken haar loskomen of als er permanente kale plekken beginnen op te duiken, dan zijn dit duidelijke tekenen van haaruitval (alopecia). Hier tonen we enkele verschillende oorzaken van haaruitval en welke remedies en methoden echt helpen.
Haargroei en de oorzaken van haaruitval
Ons uiterlijk wordt sterk beïnvloed door ons haar. Ze sieren ons gezicht en geven andere mensen een indruk van ons. We beslissen ook hoe we ons haar scheiden, stylen, kleuren en verzorgen. Ongewenst haarverlies kan onze creatieve vrijheid enorm beperken.
Iedereen verliest voortdurend haar. Gemiddeld verliezen we tussen de 70 tot 100 haren per dag, en zelfs 200 tot 300 haren door grondig je haar te wassen. Geen reden om je zorgen te maken.
Totdat ons haar uiteindelijk uitvalt, doorloopt het drie groeifasen.
De drie fasen van haargroei
Ons haar wordt gevormd in drie verschillende fasen vanaf de haarwortel:
- In de groeifase vormt de haarwortel zich en groeit het haar over een periode van maximaal zeven jaar ongeveer 0.5 millimeter per dag. Ongeveer 80 tot 90% van het haar op ons hoofd bevindt zich in deze eerste fase.
- In de tweede fase, de overgangsfase, die ongeveer een maand duurt, begint de haarwortel geleidelijk aan te verdwijnen. Het haar scheidt zich af van de wortel en wordt niet langer voorzien van voedingsstoffen.
- De rustfase is het einde van de haargroei voordat het proces weer opnieuw begint. Tot vier maanden lang zit het haar slechts losjes in de hoofdhuid verankert, totdat het bijvoorbeeld tijdens het wassen of kammen uitvalt en een nieuwe haarwortel zich daar vormt.
De groei van ons haar wordt sterk beïnvloed door vele individuele factoren. Leeftijd, geslacht en levenswijze, evenals de hormoonspiegel en de daarmee samenhangende voedingsstoffen balans, zijn doorslaggevende factoren voor je haargroei.
Erfelijke haaruitval
De meest voorkomende oorzaak van haaruitval is genetisch bepaald. Bij erfelijke haaruitval, bekend als alopecia androgenetica, reageert de haarfollikel waarin het haar wordt geproduceerd extreem op een bepaald mannelijk geslachtshormoon (DHT). Dit verkort de groeifase van het haar, waardoor de haarfollikels steeds smaller worden en op een gegeven moment komt de vorming van nieuw haar volledig tot stilstand.
Zowel mannen als vrouwen kunnen last hebben van erfelijk haarverlies. Het typische verloop van haaruitval verschilt echter aanzienlijk tussen de twee geslachten.
Bij vrouwen die last hebben van genetisch haarverlies, begint het haar meestal vanaf de middenscheiding geleidelijk aan te verdunnen. Deze geleidelijke uitdunning van het haar kan in sommige gevallen gepaard gaan met diffuus haarverlies.
Bij mannen zijn de zogenaamde inhammen een typisch eerste teken van erfelijk haarverlies. Het haar op de slapen en het voorhoofd wordt steeds dunner. Bovendien vormt zich in veel gevallen een kale plek op de achterkant van het hoofd, die de vorm van een tonsuur aanneemt.
Hormonale haaruitval
Hormonaal veroorzaakt haarverlies is meestal diffuus, dat wil zeggen dat het haarverlies verschillende delen van het hoofd aantast in plaats van gewoon 1 gebied.
Hormonale haaruitval kan verschillende oorzaken hebben. Wat deze met elkaar gemeen hebben is dat ze verband houden met een verandering in het hormoongehalte. Mogelijke triggers hiervoor zijn:
- Chronische aandoeningen
- Medicijninname
- Vergiftigingen
- Schildklierdisfunctie
- Stress
Naast deze factoren kunnen er ook nog andere oorzaken voorkomen. Als deze worden vastgesteld en behandeld, zal het haarverlies in de meeste gevallen na enige tijd volledig verdwijnen.
Andere veel voorkomende oorzaken voor haaruitval
- Infecties
- Huidaandoeningen
- Chemotherapie
Circulaire haaruitval
Circulaire haaruitval, alopecia areata, vertegenwoordigt een speciale vorm van haaruitval. Het manifesteert zich in ronde of ovale kale plekken op verschillende huidgebieden, dus niet enkel op het hoofd.
Circulaire haaruitval wordt veroorzaakt door een verkeerd gerichte auto-immuunreactie waarbij de haarfollikels worden aangevallen door het eigen immuunsysteem van het lichaam. Meestal gaat het om jongere mensen, zelfs in de kindertijd.
Deze vorm van haaruitval komt vaak voor in verband met verschillende allergieën. Het behoort tot omkeerbare vormen van haaruitval en kan vanzelf weer verdwijnen.
Toch is het raadzaam om in een vroeg stadium een dermatoloog of allergoloog te raadplegen. De dermatoloog kan de trigger bepalen en hormoonpreparaten voorschrijven in de vorm van tabletten of crèmes om de symptomen te behandelen. Verschillende andere methoden kunnen ook worden gebruikt voor de acute behandeling van circulaire haaruitval. Het duurt vaak enkele jaren voordat de kale plekken volledig verdwijnen.
Haaruitval door voedingstekort
Ons haar bestaat voornamelijk uit keratine, een eiwit waarvan onze vinger- en teennagels ook gemaakt zijn. Een tekort kan leiden tot haaruitval, omdat het lichaam de haargroei stopt en in een vroeg stadium de rustfase in gang zet.
Het haar wordt via de haarwortel voorzien van alle noodzakelijke voedingsstoffen. Een gebrek aan vitaminen die onmisbaar zijn voor een gezonde haargroei, kan leiden tot een verandering in de haargroei, waardoor het haar dunner en brozer wordt.
De belangrijkste voedingsstoffen voor ons haar zijn deze vitaminen en mineralen:
- Biotine (Vitamine B7)
- Vitamine A
- Vitamine E
- Vitamine C
Haaruitval door verkeerde verzorging?
Een juiste verzorging is belangrijk voor de gezondheid en het uiterlijk van ons haar. Agressieve producten kunnen ons haar aanvallen en uitdrogen met roos, wat voor gespleten en gebroken haar zorgt.
Verkeerde verzorging leidt slechts in zeer zeldzame gevallen tot haaruitval. Dit kan voorkomen wanneer cosmetische producten zoals haarsprays of gels de poriën verstoppen door verkeerd gebruik. Op lange termijn krijgt het haar dn geen zuurstof en voedingsstoffen meer. Regelmatig je haar en hoofdhuid wassen, is voldoende om dit te voorkomen.
Fout bleachen of verven van het haar, en overmatige hitte van een föhn of krultang kan ook haaruitval bevorderen. In het belang van het haar moeten geur- en conserveringsmiddelen en siliconenhoudende verzorgingsproducten altijd worden vermeden.
Haaruitval bij vrouwen
Voor het begin van de menopauze zijn vrouwen veel minder vatbaar voor haaruitval dan mannen, maar ook vrouwen kunnen hieronder lijden. Als bij vrouwen haarverlies voor de menopauze optreedt, is er vaak een hormonale oorzaak of is een chronische ziekte de boosdoener.
Wat te doen bij haarverlies tijdens de zwangerschap of borstvoeding?
Bij sommige vrouwen begint haaruitval plotseling tijdens de zwangerschap. In sommige gevallen begint deze haaruitval heel vroeg aan het begin van de zwangerschap, voor anderen pas later.
Andere vrouwen ervaren precies het tegenovergestelde. Zwangerschap leidt tot gezonder en sterker haar. In de weken na de zwangerschap merken ze echter plotseling een duidelijke toename van het haarverlies.
De oorzaken zijn meestal hormonaal. Met de zwangerschap verandert de vrouwelijke hormonale balans aanzienlijk. In veel gevallen leidt hun verhoogde oestrogeenproductie tot mooi en sterk haar. Als de hormonale balans na de zwangerschap verandert, kan dit leiden tot meer haarverlies.
Als er tijdens de zwangerschap haaruitval optreedt, kunnen hier verschillende redenen voor zijn. Enerzijds kunnen opwinding en stress haaruitval bevorderen. Aan de andere kant kan een verhoogde voedingsstofbehoefte van het lichaam leiden tot deficiëntieverschijnselen. Een gebrek aan ijzer kan bijvoorbeeld leiden tot haaruitval. In dit geval kan een arts een diagnose stellen over het tekort en supplementen voorschrijven om dit te compenseren. Voor vrouwen die de anticonceptiepil tot kort voor de zwangerschap hebben gebruikt, is het stoppen van de pil een andere mogelijke reden voor het begin van haaruitval.
Als er tijdens of na de zwangerschap plotseling haarverlies optreedt, verdwijnt het meestal vanzelf weer na verloop van tijd. In sommige gevallen is geduld nodig totdat de hormoonbalans weer normaal is en het voedingstoevoer hersteld is.
Haarverlies door gebruik van de anticonceptiepil
Het is niet ongebruikelijk dat vrouwen het begin van tijdelijk haarverlies melden nadat ze zijn gestopt met het gebruik van de anticonceptiepil. De reden hiervoor is dat het oestrogeengehalte tijdens het gebruik van de pil verhoogd was en nu ineens daalt. Het duurt meestal een drietal maanden voordat het lichaam zich volledig heeft aangepast aan de veranderende hormonale balans en de haargroei weer normaal verloopt.
Haaruitval tijdens de menopauze
Veel vrouwen - schattingen gaan uit van een kwart van alle vrouwen - lijden aan het feit dat hun haar aan het begin van de menopauze dunner en minder wordt. Dit wordt meestal veroorzaakt door een mix van erfelijke en hormonale haaruitval. Hormonale veranderingen tijdens de menopauze en lagere oestrogeenlevels kunnen een genetische aanleg voor haaruitval bevorderen.