Overzicht |
|
Wat is gastritis? | Hoe wordt gastritis gediagnosticeerd? |
Wat zijn de symptomen van gastritis? | Hoe wordt gastritis behandeld? |
Wat veroorzaakt gastritis? | Hoe kan je gastritis voorkomen? |
Gastritis (maagontsteking) kan optreden als de maag te veel maagzuur produceert of als het maagslijmvlies geïrriteerd of beschadigd is. Het kan plotseling (acuut) verschijnen of zich langzaam ontwikkelen als een ziekte (chronisch). De symptomen en de behandeling zijn afhankelijk van het verloop van de ziekte.
Wat is gastritis?
Je spijsverteringssappen bestaat onder meer uit maagzuur, dat dient als verdediging tegen bacteriën. Hoewel het, zoals de naam al aangeeft, een vrij agressieve substantie is, is het normaal gesproken niet schadelijk voor de maag. Dit komt omdat de maagwand omgeven is door een slijmvlies dat de maagwand beschermt tegen dit zuur. Bij een ontsteking van het maagslijmvlies is deze beschermlaag echter geïrriteerd of beschadigd, waardoor het zuur erin kan doordringen. Als dit het geval is, heeft de betrokkene last van gastritis. Het is echter ook mogelijk dat de maag te veel maagzuur produceert.
Gastritis kan zowel acuut als chronisch zijn. Er zijn drie soorten chronische gastritis: type A, type B en type C gastritis. Er zijn ook zeldzame speciale vormen zoals gastritis veroorzaakt door de ziekte van Crohn, allergische gastritis of de ziekte van Ménétrier.
Wat zijn de symptomen van gastritis?
Als de volgende ernstige symptomen plotseling optreden, kan je last hebben van een acute gastritis:
- Buikpijn, met name in de bovenbuik
- Verminderde eetlust
- Opgeblazen gevoel
- Ziek gevoel
- Braken
- Slechte adem/vieze smaak in de mond
- Oprispingen
- Brandend maagzuur
Chronische gastritis daarentegen ontwikkelt zich langzaam en vaak zonder ongemakken. De symptomen zijn ook afhankelijk van het type gastritis. De symptomen van type B en C gastritis verschillen van persoon tot persoon. Een type A gastritis kan leiden tot een vitamine B12 tekort, wat op zijn beurt kan leiden tot bloedarmoede. In dat geval zijn de volgende klachten mogelijk:
- Vermoeidheid
- Uitputting (fysiek of mentaal)
- Ongemakkelijk gevoel
Daarnaast kan gastritis ook maagpijn na het eten veroorzaken. Dit symptoom kan echter ook voorkomen bij een gevoelige maag en soortgelijke klachten, zoals maagzweren en zelfs maagkanker. Ernstige maagkrampen en braken kunnen overigens ook optreden bij, bijvoorbeeld, een voedselvergiftiging. Daardoor is het dus moeilijk om de werkelijke oorzaak van maagproblemen te achterhalen en kan je dus het best een arts of een maag-darmspecialist raadplegen.
Wat veroorzaakt gastritis?
Acute gastritis
Net zoals de symptomen, kunnen ook de oorzaken van gastritis zeer uiteenlopend zijn. Zo kunnen bijvoorbeeld stoffen die de maag irriteren of andere factoren die de productie van maagzuur stimuleren, verantwoordelijk zijn. Acute gastritis is vaak het gevolg van:
- Frequent alcoholgebruik
- Voedsel dat de maag irriteert, zoals pikant voedsel of veel koffie
- Bepaalde geneesmiddelen (bijvoorbeeld niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen of cortisone)
- Voedselvergiftiging (bijvoorbeeld door salmonella)
- Roken
- Stress
- Lichaamsvreemde voorwerpen in de maag
- Topsport (Runner’s stomach)
- Gastro-intestinale infecties
Andere maagziekten of grote operaties kunnen ook leiden tot gastritis. Hetzelfde geldt voor maagsondes en brandwonden.
Normaal gesproken is gastritis niet besmettelijk, tenzij het veroorzaakt is door een bacteriële infectie met, bijvoorbeeld, salmonella of stafylokokken. In een dergelijk geval is gastritis wel degelijk besmettelijk en kan het via speeksel of de ontlasting worden overgedragen.
Chronische gastritis
De oorzaken van chronische gastritis verschillen van die van acute gastritis. Ze zijn ook afhankelijk van het type gastritis dat je hebt.
- Type A gastritis: Dit is een auto-immuunziekte waarbij antilichamen de cellen van het menselijk lichaam aanvallen. Het is de zeldzaamste vorm van gastritis. Het wordt vaak geassocieerd met andere auto-immuunziekten zoals diabetes type I, de ziekte van Hashimoto of de ziekte van Addison.
- Type B gastritis: Dit is de meest voorkomende vorm van gastritis. Het wordt gewoonlijk veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori, die via het speeksel en de ontlasting kan worden overgebracht. Soms kunnen bacteriën die verwant zijn aan de Helicobacter pylori bacterie ook type B gastritis veroorzaken.
- Type C gastritis: Dit type gastritis wordt veroorzaakt door chemicaliën. In dit geval kunnen bepaalde pijnstillers de maag irriteren. Een pathologische terugvloeiing van gal kan ook type C gastritis veroorzaken.
Hoe wordt gastritis gediagnosticeerd?
Zoals bij elke ziekte is het, ook in geval van gastritis, nodig om eerst een arts te raadplegen. Die onderzoekt je specifieke klachten en stelt vragen over je leefgewoonten en medische achtergrond om daaruit de eerste conclusies te kunnen trekken. Tijdens dit onderzoek duwt de arts op je buik om de gevoeligheid te testen. Met een echografie kunnen indien nodig andere ziekten van het maaggebied uitgesloten worden.
Gastritis kan echter alleen met zekerheid worden gediagnosticeerd via een kijkonderzoek, ook wel endoscopie genoemd. Bij zo een gastroscopie plaatst de arts een lange buis met een camera in de maag. Zo kan hij/zij ontstekingen opsporen en zo nodig weefselmonsters nemen om, bijvoorbeeld, maagzweren of maagkanker uit te sluiten.
Een speciale ademtest kan worden gebruikt om een infectie met de bacterie Helicobacter pylori te detecteren. Daarnaast kan een bloedonderzoek informatie geven over mogelijke antilichamen.