Acne

 Acne is vooral een probleem bij jongeren. Bij hen verandert namelijk de hormoonbalans. Maar ook kinderen en volwassenen blijven niet altijd gespaard van acne. Acne komt namelijk in verschillende vormen en gradaties voor. De meest voorkomende vorm is de zogenaamde acne vulgaris, de gewone acne, die bijna elke adolescent treft. 

Wat is acne?

Acne is een van de meest voorkomende huidziekten bij jongeren tussen de 15 en 18 jaar oud, maar ook in andere levensfasen waarin het hormoonevenwicht verandert, bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap, kunnen zich gelijkaardige huidproblemen voordoen.

Normaal gezien is acne onschuldig in 90% van de gevallen en verdwijnt het vanzelf weer. Alleen in ernstige gevallen laat acne merkbare littekens achter op de huid. De huidaandoening komt vooral voor op het gezicht en lichaamsdelen waar zich veel talgklieren bevinden, zoals de rug en borst.

Symptomen: hoe ziet acne eruit?

Acne komt meestal voor op delen op het lichaam waar veel talgklieren zich bevinden, bijvoorbeeld het gezicht, nek, borst, decolleté, rug, bovenarmen en schouders. Het wordt gekenmerkt door terugkerende bultjes en mee-eters. Puistjes, blaartjes gevuld met pus, en een vette huid zijn ook symptomen van acne.

Hoe ontwikkelt acne zich?

Acne heeft over het algemeen niets te maken met een gebrek aan hygiëne. Het fenomeen wordt eerder veroorzaakt door een te hoge talgproductie. De overeenkomstige klieren worden groter en actiever als gevolg van de veranderende hormoonafgifte naarmate de puberteit vordert. Tegelijkertijd neemt de groei van de hoorncellen aan het uiteinde van de talgklieren toe, wat kan leiden tot blokkeringen. 

Als de talg hierdoor niet voldoende uit de huid kan ontsnappen, ontstaan er mee-eters. Wanneer het niet mogelijk is om deze uit de huid te verwijderen, kunnen bacteriën zich vermenigvuldigen in deze mee-eters en op hun beurt een ontsteking veroorzaken. Als gevolg hiervan verschijnen er puistjes op de huid, waarvan sommige ernstige jeuk of pijn kunnen veroorzaken. 

Acne treedt niet alleen op als gevolg van hormonale veranderingen in het lichaam. Onbeschermde of overmatige blootstelling aan de zon, ingrediënten van bepaalde cosmetica of de inname van bepaalde geneesmiddelen kunnen ook vormen van acne veroorzaken.

Vormen van acne

De zogenaamde acne vulgaris is de meest voorkomende vorm van acne. Het komt vooral voor tijdens de puberteit en kan zich in verschillende gradaties manifesteren. De milde vorm van acne vulgaris wordt acne comedonica genoemd. In geval van een ontstekingsziekte wordt het acne papulopustulosa genoemd. De ernstigste vorm is acne conglobata. 

• Acne comedonica, een milde vorm van acne vulgaris, wordt gekenmerkt door het feit dat de mee-eters na verloop van tijd vanzelf weer verdwijnen. Hierbij zijn er weinig tot geen ontstekingsreacties aanwezig.

• Acne papulopustulosa daarentegen ontwikkelt vaak ontstekingen, die zich meestal manifesteren in de vorm van rode, etterende bultjes en puistjes. 

• Acne conglobata is de ernstigste versie van acne vulgaris. Deze vorm gaat gepaard met ernstige ontstekingsverschijnselen, die uitzien als grotere ontstoken knobbels, etterende bultjes en fistels. Ook abcessen en cysten kunnen tijdens het verloop van de ziekte optreden. Wanneer deze vorm geneest, blijven er vaak ernstige littekens achter. 

Deze andere vormen van acne komen minder vaak voor en zijn ook in andere leeftijdsgroepen te vinden:

• Acne neonatorum kan voorkomen bij pasgeborenen.

• Acne infantum komt voor bij zuigelingen en peuters. 

• Acne tarda (postadolescente acne) is een vorm die vooral, maar niet alleen, vrouwelijke volwassenen treft. 

• Hidradenitis suppurativa komt voornamelijk voor onder de oksels, maar ook in het schaam- en liesgebied.

Oorzaken van acne

Er zijn vele oorzaken voor acne, maar vaak help je het probleem zelf in de hand: 

• Slechte voeding

Witte suiker, citrusvruchten, zuivelproducten, vette voedingsmiddelen en alcohol zijn de grootste vijanden van de huid. Hoge bloedsuikerspiegels en ondervoeding kunnen ook acne veroorzaken of verergeren.

• Nicotine

Nicotine bevordert een onzuivere huid. Wanneer je als roker last hebt van mee-eters, puistjes en acne, dan is het beter om de slechte gewoonte te laten vallen.

• Geneesmiddelen

Wie gedurende een lange tijd medicatie, zoals antibiotica of cortisone, gebruikt, kan merken dat zijn of haar darmflora is aangetast. Als je darmproblemen hebt, is dit te zien aan je huid.

• Stress

Negatieve stress beïnvloedt veel gebieden van het menselijk lichaam. Stress stimuleert onder andere de productie van testosteron, wat de vorming van puistjes bevordert.

• Verkeerde huidverzorging

Als je je huid verzorgt, moet je deze ook goed kennen. Als je de verkeerde producten gebruikt, kunnen je poriën verstopt raken. Dit geldt vooral voor producten die te veel vet of olie bevatten. Het is daarom aangeraden om je verzorging aan te passen aan je huid. Indien je niet zeker bent of je een vette of droge huid hebt en welke producten hiervoor geschikt zijn, kunt je een schoonheidssalon raadplegen. 

Maar niet alleen onvoldoende of een verkeerde verzorging beschadigt je huid. Te vaak je gezicht wassen bevordert ook ontstekingen. 

• Andere triggers van acne zijn inwendig. Zo is het niet ongewoon dat hormoonschommelingen of een aanleg voor acne de oorzaak zijn voor dit huidprobleem. Puistjes kunnen niet enkel toenemen tijdens de puberteit, maar ook tijdens je ongesteldheid of een geboorte. 

Wat is het verschil tussen puistjes, mee-eters en acne?

Acne, puistjes, mee-eters - elke variant is onaangenaam, maar wat is precies het verschil?

• Mee-eters verschijnen in een lichte gesloten vorm of als donkere open comedonen. Bacteriën of andere ziektekiemen kunnen ze doen ontsteken en in puistjes doen veranderen. 

• Terwijl puistjes vanzelf weer verdwijnen, hebben mee-eters actieve actie nodig om te vervagen. 

• Acne daarentegen is een chronische ontstekingsziekte van de talgklieren. Getroffenen hebben last van de terugkerende aanwezigheid van mee-eters, knobbeltjes en puistjes. Dit is te wijten aan een overmatige talgproductie.

Het ontstoken puistje

Als de poriën verstopt raken, kunnen overtollig huidvet en bacteriën niet meer ontsnappen. Het resultaat van deze ontsteking is puistjes. De ontstekingen kunnen echter worden verergerd als ze bijvoorbeeld verkeerd worden behandeld. Stress, cosmetica of voeding kunnen ontstekingen namelijk in de hand werken. De gevolgen zijn pijnlijke, rode bulten. Je kan echter thuis snel wat hulpmiddeltjes gebruiken:

• Wikkel een ijsblokje in een handdoek en druk het op het aangetaste gebied, dit verzacht roodheid en zwelling.

• Verstopte poriën kan je weer openen met behulp van een stoombad, bijvoorbeeld met de inhoud van een kamillethee zakje. De ontsteking vindt zo zijn weg naar buiten.

• Druk een heet theezakje van een zwarte thee op de puist. De hitte opent de poriën en de tannines van ze zwarte thee dringen zo door. Deze hebben een ontstekingsremmende werking.

• Een zinkzalf kan helpen om een ontstoken puist uit te drogen.

Rug acne

Als je puistjes op je gezicht hebt, dan is acne op je rug niet ongewoon. De reden hiervoor is dat beide huidgebieden meer talgklieren hebben dan andere delen van het lichaam. Bovendien zijn de poriën van de rug groter dan die op het gezicht. Dit kan leiden tot ernstige acne als de huidklieren teveel talg produceren, wat resulteert in een verstopping van de poriën. Maar wat kan je hieraan doen? PH-neutrale verzorgingsproducten zoals douchegel en crèmes zijn een aanrader, evenals peelings en luchtige kledij. Als dit alles niet helpt, ga dan eens op bezoek bij een expert. 

Acne op de borst

Puistjes op de borst komen vaak voor in combinatie met mee-eters. Het goede is dat dit verschijnsel vaak ook snel verdwijnt. Vooral mensen tussen de 10 en 40 jaar worden het meest getroffen. Het wordt algemeen aangenomen dat vooral mensen die last hebben van een vette huid of veel zweten meer acne op hun borst krijgen. Deze puistjes kunnen ook behandeld worden met peelings, zinkzalf of een stoombad. Luchtige kleding wordt ook aanbevolen.

Wanneer heeft het zin om een dokter te raadplegen?

Veel deskundigen raden aan om een dermatoloog te raadplegen, zelfs bij milde vormen van acne. De juiste therapie moet immers zo snel mogelijk gestart worden. Vaak wordt gevreesd dat tieners onnodig tijd verdoen door zelf te proberen om hun puistjes onder controle te krijgen. Bovendien kunnen jeuk, krassen of krabben al snel leiden tot een hevige vorm van acne. We spreken namelijk al van acne bij terugkerende mee-eters en puistjes.

In het geval van ernstige vormen van acne vulgaris is een bezoek aan een dermatoloog absoluut aan te raden. Dit geldt met name als er gevreesd wordt voor littekens. Dit is immers makkelijk te vermijden door een goede preventie.

Hoe kan acne effectief worden behandeld?

Als je last hebt van een milde vorm van acne, dan hoef je je geen zorgen te maken. Een goede huidverzorging en een gezonde levensstijl zijn meestal voldoende om acne zonder gevolgen te laten verdwijnen.

Voor ernstige vormen van acne is het echter noodzakelijk om een dermatoloog te bezoeken zodat een exacte diagnose kan gesteld worden samen met een passende vorm van therapie. Er zijn verschillende medicijnen beschikbaar voor verschillende gradaties van acne.

Naast antibiotica worden azelaïnezuur, benzoylperoxide en lokale retinoïden gebruikt tegen milde vormen van acne. Als behandeling van ernstige gevallen kunnen antibiotica of anti-androgenen oraal ingenomen worden. Extreme gevallen worden behandeld met isotretinoïne. Je hoeft echter niet altijd een voorgeschreven geneesmiddel te nemen. Bij je apotheek zijn tal van producten zonder doktersvoorschrift verkrijgbaar. Deze geneesmiddelen bevatten vaak ingrediënten zoals pyolysine, zinkoxide, salicylzuur of melkzuur. 

Acne en huidverzorging - waar je rekening mee moet houden

Als eerste helpt het om je eigen huidtype te kennen, zodat je je huid volgens de juiste vereisten kan verzorgen. Als je niet weet of je nu droge, vettige of een combinatie huid hebt, kan je een arts of een schoonheidssalon raadplegen. Deze kennis over je huid zal helpen bij het kopen van de juiste producten. Je vindt namelijk allerhande crèmes, zalven en geneesmiddelen die vooral geschikt zijn voor mensen met een vette huid. Voor de juiste producten kiezen, ondersteunt een snelle genezing.

De door acne aangetaste huid moet altijd worden gereinigd met pH-neutrale verzorgingsproducten. Deze producten mogen geen parfums of conserveringsmiddelen bevatten, anders zal de huid onnodig geïrriteerd raken.

Peeling producten kunnen worden gebruikt om mee-eters te helpen verwijderen.

In plaats van olie- of vethoudende producten gebruikt men beter waterhoudende vochtinbrengers om op de huid aan te brengen, omdat de eerste twee de huid makkelijker verstoppen. Om erachter te komen welke acne remedies helpen, kijk je best naar de ingrediënten. Zink of zinkoxide, bijvoorbeeld, is een indicatie dat de crème helpt bij het bestrijden van puistjes. Producten die salicylzuur of melkzuur bevatten, kunnen ook hulp bieden. 

Welke huishoudmiddeltjes helpen tegen puistjes?

Als je acne moet bestrijden, hoef je niet altijd een chemie kit te gebruiken. Diverse middeltjes bij je thuis helpen ook om de onnodige gasten te verdrijven:

• Citroen helpt bij individuele puistjes

• Bakpoeder helpt de pH-waarde van de huid te reguleren en overtollige olie uit de huid te verwijderen.

• Honing fungeert als een natuurlijk antibioticum

• Tea tree olie helpt ook bij acne

• Kokosolie voorziet de huid van belangrijke vitaminen 

• Aloë vera kalmeert een ontstoken huid

Littekenbehandeling - hoe werkt het?

Wanneer weefsel wordt vervangen door originele cellen, dan verdwijnt een litteken. Dit proces kan maanden of jaren in beslag nemen en is daarbij ook niet altijd een garantie tot succes. Om je acne littekens te bestrijden, kan je het volgende doen:

• Verwijder dode huidcellen door middel van een peeling.

• De beschadigde huid moet zich herstellen. Dit kan door de bloedcirculatie te bevorderen door middel van een massage. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld zout of suiker om op je gezicht te wrijven.

als je niet wilt vertrouwen op huishoudmiddelen, kan je ook klinische hulp zoeken. Een cortisone injectie is een van de manieren om acne te bestrijden. Ook lasertherapie is een optie. Hierbij verdwijnen de bestaande huidlagen en ontstaat er een nieuw glad huidoppervlak. 

Hoe verwijder ik puistjes?

Iedereen die een puistje ontdekt, voelt zich al snel geneigd om te drukken. Maar hier moet je heel voorzichtig mee zijn. Je vingers en vingernagels kunnen namelijk bacteriën in de open wonde introduceren, met ontstekingen en littekens als gevolg. Zelfs wanneer de talg in de diepere huidlagen wordt geperst, kunnen er littekens ontstaan. De volgende tips helpen je om van je puistjes af te komen zonder naar een schoonheidssalon te hoeven gaan:

• Desinfecteer je handen, gezicht en je gereedschap.

• Was je gezicht met warm water, zo openen de poriën zich.

• Vermijd roodheid en ontstekingen met een stoombad.

• Dep wat citroensap of alcohol op de plek voor het drukken.

• Bedek je vingers met een propere doek.

• Een comedonenlepel kan je ook helpen, plaats de ring van de lepel op de puist en druk lichtjes op de huid. 

• Na het verwijderen van de puist desinfecteer je de wonde.

Hoe verwijder ik mee-eters?

Net als bij puistjes is het niet aan te raden om mee-eters zelf te verwijderen. Als je toch nog steeds in je eentje actie wilt ondernemen, kan je hetzelfde doen als bij puistjes. Maar ze kunnen ook met andere hulpmiddelen worden verwijderd:

• Wonderbaarlijke genezende klei?

Helende klei wordt beschouwd als een betrouwbare hulp voor een onzuivere huid. In poedervorm kan het gemengd worden met water of kamillethee. De pasta kan dan op de getroffen gebieden worden aangebracht. Na 30 minuten gewoon afspoelen met warm water, en klaar!

• Dagelijkse verzorging

Dagelijkse verzorging is essentieel voor een propere huid. Vochtinbrengende dagcrèmes zijn het hulpmiddel tegen mee-eters. Welke product je ook gebruikt, zorg ervoor dat deze geen olie bevat. Anders kunnen de huidporiën weer verstopt raken, wat enkel voor meer puisten en mee-eters zorgt. Voor de reiniging wordt een zachte, zeepvrije en pH-neutrale wasgel aanbevolen. Ook peelings kunnen regelmatig worden aangebracht, aangezien ze de bloedcirculatie bevorderen, de poriën openen en het overtollige vet en vuil verwijderen. 

De pil tegen puistjes en acne?

Je hormonen gaan door het dak tijdens de puberteit. Als gevolg daarvan hebben jonge vrouwen en meisjes vaak last van vettig haar, een vette huid huid en puistjes. Klopt de mythe dat de anticonceptiepil kan helpen bij deze problemen?

Het lichaam produceert meer geslachtshormonen, vooral tijdens de puberteit en dit kan je zien op de huid. Vooral de mannelijke geslachtshormonen doen puistjes groeien. Daarbij wordt er ook meer talg gevormd. Wie de anticonceptiepil neemt, kan via de vrouwelijke oestrogenen de hormonale oorzaak en het effect daarvan op de huid beïnvloeden. Dit werkt echter alleen met de klassieke versie van het product! de zogenaamde minipil die vaak wordt voorgeschreven helpt niet bij puistjes en is ook niet geschikt voor acne. De minipil bevat namelijk alleen progesteron om bijwerkingen tijdens de menstruatie te verminderen. 

Acne en sport

Wie veel sport of regelmatig een sauna of stoombad bezoekt, zweet veel. Enerzijds kan dit een positief effect hebben op acne omdat het lichaam gifstoffen en ziekteverwekkers uitzweet. Een goede bloedcirculatie is ook goed voor de huid. Aan de andere kant kan zweten ook de poriën verstoppen en zo de verspreiding van acne bevorderen. Dit kan echter worden tegengegaan door regelmatig het zweet met een handdoek weg te deppen.

Om de positieve effecten optimaal te benutten, moet je ervoor zorgen dat er geen make-up op je gezicht zit tijdens het sporten. Ook vette zonnebrandcrèmes en verzorgingsproducten kunnen de huid verstoppen en moeten indien mogelijk worden vermeden. 

Na het sporten kleed je je het beste om en draag je zuivere kleding. De eerste stap is om het gezicht grondig te reinigen onder stromend water. Voor het douchen wordt aanbevolen om overmatig gebruik van haarverzorgingsproducten te vermijden, omdat deze in het gezicht stromen en de poriën kunnen verstoppen.

Speciale aandacht moet worden besteed in fitnesscentra, gemeenschappelijke douches of sauna’s, omdat er een verhoogd risico is op bacteriën. Vooral veel gebruikte fitnessapparatuur moet voor gebruik antibacterieel worden gereinigd.

Sport is op zich geen oorzaak van acne. De inname van anabole steroïden kan echter leiden tot acne bij krachtsporters, omdat het androgeen gehalte aanzienlijk verhoogd is. 

Acne en stress

Stress op zich wordt niet beschouwd als een onafhankelijke oorzaak van acne, maar het kan wel de ontwikkeling ervan bevorderen. Dit is problematisch, want acne kan op zich tot meer stress leiden.

Om deze vicieuze cirkel te voorkomen, is het enerzijds belangrijk om vroeg advies te vragen om acne op tijd te behandelen. Aan de andere kant moeten extra stressfactoren tot een minimum beperkt worden. Een gestructureerde week kan al helpen bij het voorkomen van stress. Getroffenen maken best niet teveel afspraken op één dag en moeten genoeg rustmomenten inplannen. Minder drukke momenten in het leven zorgen voor minder stress. Dit kan al gedaan worden met een uurtje lezen of een wandeling in het park. Sport is ook een goede methode om stress te verminderen. Als alternatief zijn er ook tal van ontspanningsprogramma’s om stress te verminderen. 

Acne en voeding 

Er is een groot vermoeden dat bepaalde voedingsmiddelen de ontwikkeling van acne bevorderen. Een hoge bloedsuikerspiegel en ondervoeding kunnen puistjes en mee-eters veroorzaken of verergeren. De volgende voedingsstoffen vermijd je dus best:

• Witte suiker, bijvoorbeeld in chocolade

• Citrusvruchten, zoals sinaasappelen, citroenen en mandarijnen

• Zuivelproducten, zoals yoghurt, melk en kaas

• Levensmiddelen met veel vet

• Alcohol

• Fastfood

Het verband tussen acne en voeding is echter nog niet wetenschappelijk bewezen.

Toch heeft gezonde voeding een positieve invloed op de stofwisselingsprocessen in je lichaam, en helpen ze je lichaam beter omgaan met hormonale veranderingen. 

Iedereen die acuut wordt beïnvloed door acne kiest dus best volwaardige voedingsmiddelen en vermijdt best voedsel met hoge suiker-, vet-, of suikergehaltes.

De volgende voedingsmiddelen kunnen daarentegen helpen bij puistjes en mee-eters:

• Groenten, vooral wortelen

• De huid haalt veel voordelen uit rauw voedsel

• Vis levert belangrijke vetzuren en eiwitten

• Drink veel! De huid heeft veel vocht nodig.